Gençlerin bilgisayar ihtiyaçları, genelde o güne dek yaptıkları en büyük satın almalardan birini temsil ediyor. Heyecanlı olduğu kadar yükü uzun süre devam edebilen bu gerekli satınalma için mühendis bakış açısı ile birkaç tavsiye.
Eğitim veya iş hayatınızın başlangıcı her dönemeçte bilgisayar ihtiyacı doğuruyor, hatta kimi işveren kendi cihazınız ile işbaşı yapmanızı bile isteyebilir.
Kariyer planlaması, meslek seçimi ve üniversite tercihi ile ilgili makalemiz de ilginizi çekebilir!
İhtiyaçlar doğrultusunda Bilgisayar Seçimi
Okumak istediğiniz bölüm ne olursa olsun, hiçbir bölümün başlangıcında sizden yoğun bilgisayar gücü/kaynağı istenen bir işlem olmayacak. Bu konuda öğrencilerimizi ve ailelerimizi kendilerine karşı dürüst olmaya davet ediyorum
Bir öğrenci olarak üniversite için bilgisayar seçiminde gerçekten önem arz edecek ihtiyaçlar şunlar:
Ağırlık ve Ekran Boyutu
Ağırlık konusu bence gerçekten “ihtiyaç” kategorisinde. Öğrencilikte pek çoğumuz sabah okula gidip, gün boyu ders, arkadaşlarla geçirilen zamanın tamamı boyunca çantanızda, elinizde, kolunuzda giderek ağırlaşacak bir eşya bu bilgisayarlar.
Aksi gibi, bilgisayar modelleri arasından hafif olanlar aynı zamanda daha pahalı olanlar…
Demek ki olabildiğince diğer kriterler arasında eşit iki seçenek olduğunda daha hafif olanı öne çıkarmalıyız. Zaruri ihtiyaçların başında hafiflik gelmeli.
13″ ve 14″ modeller günümüzde çok küçük kasalarda yüksek çözünürlük sunabiliyor. Malzemenin doğası gereği ne kadar az malzeme kullanan küçük bir model seçerseniz, o kadar hafif bir bilgisayarınız olur.
Mimarlık, grafik tasarımı gibi uzun süreler boyunca büyük ekran ihtiyacınız olacak ise, harici bir monitör kullanabilirsiniz. Emin olun 7/24 sürekli olarak çizim yapılmayacak, zaten o çizimler veya detaylı yapılacak diğer işlemler her ortamda değil, sadece odanızda yada uygun bir çalışma ortamında yapılabilecek işler.
Pil Ömrü
Ders programlarından da göreceğiniz üzere üniversite yaşamınız boyunca katılacağınız en uzun dersler maksimum 4 ders saati şeklinde olacak. 4 saatin sonunda ya öğle tatili gelir, yada o gün için ayrılan eğitim süresi biter. Her ne kadar reklamlarda 8 saat pil ömrü, 10 saat pil ömrü gibi cazip gelen üstün özellikler sunulsa bile, bunlar “ihtiyaç” olmaktan çok “olsa güzel olur” diyeceğimiz ekstra özellikler, belki de “istekler” kategorisinde.
Yoğun bir simulasyon, 3D çizim, video düzenleme gibi işlem yapılacaksa, bu işlem her gün her ders saatinde olmayacak, büyük ihtimal ile derste anlatılan konuların ödev veya proje olarak ders dışında yapılması istenecektir.
İşlemci
Olabildiğince yeni nesil işlemcileri tercih etmelisiniz. Bütçeniz imkan verdiği ölçüde işlemci mimarisi daha modern olanlar öncelik kazanmalı. Burada özellikle belirtmek istediğim husus sürekli olarak “yeni model” çıkması. Bunlar her zaman daha iyi olmayabilir, veya “daha iyi” olmaktaki farkları, fiyattaki farklarını haklı çıkarmayabilir.
Emin olun geçen senenin modeli de, en az bu ay çıkan model kadar modern. Üç sene öncenin modeli yerine güncel model veya geçen senenin modeli tercih edilebilir.
Modern mimariye sahip işlemci önermemin başlıca nedeni, özellikle taşınabilir bilgisayarlarda işlemcinin değiştirilebilen bir parça olmamasıdır. Bilgisayarı kullandığınız sürece o işlemci ile çalışmak durumundasınız. İşlemci Serileri Hakkında
İşlemciler arasında intel i3, i5 veya i7 gibi, AMD Ryzen 3, Ryzen 5 veya Ryzen 7 gibi aynı üreticinin farklı serileri olabiliyor.
İşlemci üretimi süreci hakkında şu bilgiye yer vermek istiyorum: İşlemciler üretilirken kapasiteye göre üretilmezler. Tam tersine üretim süreci tamamlandıktan sonra, örnekleme yapılarak performanslarına göre ayrılırlar.
Orta seri işlemciler de özellikle üniversite eğitimi sırasında tüm ihtiyacınızı karşılayabilecek performansı sunarlar. Elbette bütçeniz içinde diğer tüm özellikleri aynı örneğin i5 ve i7 seçenekler var ise i7 tercih edilebilir ancak tek başına işlemci serisi bir kriter olmamalı. i5 işlemcinin son derece yeterli olacağına güvenebilirsiniz.
Bellek (RAM)
Bellek ihtiyacı için kapasite tavsiye etmekten ise, yükseltilebilir olmasını tavsiye edeceğim.
Çoğu taşınabilir bilgisayarda bellek (RAM) kullanıcı tarafından değiştirilemeyen, bazen de Anakart üzerine lehim ile monte edildiğinden dolayı hiç değiştirilemeyecek bir parça olabilir.
Bellek genellikle İşlemciden sonra en çok maliyete sebep olan parçalardan birisidir. Almışken yüksek kapasiteli bellek almak pahalıya mal olabilir.
Tavsiye etmek istediğim “kullanıcı tarafından yükseltilebilir” bellek türüne sahip olan modellerdir. Genellikle üreticiler bu özelliği Kurumsal (Enterprise) ürün kategorisinde veya KOBİ (SME – Small Medium Enterprise) müşterilerine hitap eden serilerinde sunuyorlar.
Bu şekilde şirketler çok sayıda alım yaptıkları cihazları Bilişim (IT) departmanları bünyesinde garanti şartlarını bozmadan kolaylıkla bellek (RAM) arttırarak yükseltebiliyorlar.
Dell, Lenovo, HP, Monster, Casper, Asus gibi neredeyse tüm bilgisayar markalarının “İş” odaklı serileri için kısa bir araştırma ile “Garanti bozmadan yükseltme” olanakları hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Depolama
İlk yatırım maliyetini (giriş fiyatını) düşük tutmak açısından 128 GB veya 256 GB gibi en yaygın ve en hesaplı olarak sunulan SSD (Solid State Drive) teknolojisi ile hızlı çalışan depolama birimlerini seçebilirsiniz.
Yukarıda bahsi geçen “İş” odaklı ürün serilerinin tamamında depolama birimleri kullanıcı tarafından cihaz garantisi bozulmadan değiştirilebilen parçalardır. Siz de ileride artan ihtiyaçlarınız doğrultusunda yükseltme yapabilirsiniz.
Bir diğer husus da günümüzde bulut depolama teknolojilerinin yaygınlaşması. Aslında cihazda yerel depolama ihtiyacınız çok fazla olmayabilir…
Grafik Kartı
Eğer 3-Boyutlu tasarım 3D, Render, Simulasyonlar gibi işlemler yapmayacaksanız harici bir grafik işlemcisine ihtiyacınız olmayacak.
Eğer yapacaksanız bile, en iyisi, en yüksek kapasitesi gibi tercihlerden uzak durmanızı öneririm. Öğrencilik hayatınızda emin olun herhangi bir cihazın son kapasitesini zorlayabileceğiniz bir durumda kalmayacaksınız. Her zamanki gibi bütçenize göre, ihtiyaçlarınızı dürüst ve gerçekçi bir şekilde ortaya koyarak karar vermelisiniz.
Asgari düzeyde yeterli olacak bir sistem ile zaten küçük ve orta ölçekli proje, ödev, simülasyon işlerinizi rahatlıkla halledebilirsiniz. Kullanım ömrünün belki %5’inde ihtiyacınız olacak bir özellik için, sürekli olarak maliyet, ağırlık ve pil ömründen ödün vermeye değmez. Üniversite için Yazılım
Öğrenme ve eğitim sevdalısı bir genç olarak üniversite için bilgisayar alırken asıl amacınız, cihaz üzerinde çalıştıracağınız yazılımlardır. Siber güvenlik, veri gizliliği gibi kavramların her geçen gün daha da önem kazandığı günümüzde mutlaka ama mutlaka orijinal ve lisanslı yazılım kullanmalısınız.
Bu orijinal ve lisanslı yazılımların mümkün olan en güncel sürümlerini kullanmakta ısrarcı olun ve güvenlik güncellemesi gibi haber ve duyuruları takip edin.
Lisanslı yazılımlar çok pahalı olabiliyor ancak öğrenci olmanın size sunduğu pek çok imkandan da bihaber olmayın: Üniversite Öğrencisi için İndirimi Yazılım
Ofis programları, Mühendislik yazılımları, Grafik İşleme, Online Başvuru kaynakları gibi ihtiyacınız olacak pek çok yazılım ve hizmet için üniversite öğrencilerine yönelik indirimler oluyor.
Genellikle bu indirimler “edu” uzantılı üniversitenizin size sağlayacağı mail adresleri ile erişebileceğiniz indirimler oluyor.
AutoCAD, Revit, 3DSMAX gibi pek çok mühendislik yazılımı üreticisi olan Autodesk firmatı öğrenciler için herhangi bir şart olmadan, herhangi bir mail adresi ile her yaştan ve seviyeden öğrenciye koşulsuz 3 yıl lisans imkanı sunuyor.
Microsoft 365 aboneliği, Office 365 aboneliği, masaüstü ve mobil Ofis programları, Windows işletim sistemi, OneDrive bulut depolama sistemleri ve MS Project gibi pek çok yazılım ürün ve hizmet sağlayıcısı Microsoft üniversite mail adresiniz ile ücretsiz hizmetler ve profesyonel yazılımlarda %50 indirim imkanı sunuyor.
Kullanmak istediğiniz yazılım üreticisi ile varsa yerel irtibat bilgileri üzerinden veya an azından web sitelerinden e-posta veya iletişim formu aracılığı ile iletişime geçip indirim isteyebilirsiniz.
Açık Kaynak Kodlu Yazılımlar
Her zaman ilk aklımıza gelenler popüler yazılımlar oluyor, zaten popülerliğin tanımı da bu değil mi?
“Alternative To” gibi siteler sizlere yapmak istediğiniz işlem için kullanabileceğiniz alternatif yazılımları bulmakta yardımcı olabilir.
Birkaç örnek olarak:
Windows yerine Ubuntu,
Microsoft Office programları yerine Office Online, LibreOffice, Google Sheets, Google Docs, Google Slides gibi alternatifler,
Photoshop yerine Gimp,
AutoCAD yerine FreeCAD, LibreCAD,
SPSS yerine PSPP gibi,
Revit yerine Google SketchUp gibi örnekler verilebilir.İhtiyaç Dışı İstekler
Bu yazının amacı tercihlerinize karışmak değil, asgari ihtiyaçlara dikkat çekmek, ülkemizin ve insanlarımızın kaynaklarının ekonomik kullanılması için tavsiyelerde bulunmaktır.
Üniversite eğitimi ve kariyer gelişimi için ihtiyaç olan kullanım dışında kalan; oyun oynamak, en yeni teknolojiyi takip etmek, en güncel modeli kullanmak, en hafif bilgisayarı almak, en güzel tasarıma sahip ürünü kullanmak, tüm özellikleri tek cihazda sunan bir ürün tercih etmek tamamen sizin elinizde.
Unutmayın, her gün yeni bir model, yeni bir teknoloji çıkacak, her çıkan bir önceki modelden daha “üstün” olacak. Mühendislik ilkelerinin en önemli ayaklarından biri olan “ekonomik çözüm” ilkesini unutmadan seçim yapmanızı öneririm.
Ürünün maliyetini kendi alın teriniz ile karşılıyorsanız tercihte elbette serbestsiniz ancak hayatın bu aşamasında, ailenizden veya bir başkasından destek alıyorsanız ürün seçiminde isteklerden önce ihtiyaçlara öncelik verin. İhtiyacınızı karşılayacak en düşük maliyetli ürünü tercih edin.
Kalite, garanti kapsamı, eğitim süresince ihtiyacınıza cevap vermesi gibi hususlardan taviz vermeyin, sadece bu şartların hepsini birden karşılayan en ekonomik ürünü tercih edin.
Üniversite için Bilgisayar Nereden Alınır?
Bilgisayar almak belki de kişisel olarak bu yaşa kadar yaptığınız en büyük harcama olabilir. Sırası ile güvendiğiniz yerel esnaf, üreticilerin ve markaların kendi alışveriş siteleri, güvenilir e-ticaret platformlarını tercih edebilirsiniz.
Üniversite için bilgisayar seçimi yaparken mümkün olan en ekonomik seçimi yapmanın birde fazla yöntemi olabilir:
Aynı Ürünü En Uygun Fiyata Alın
Pek çok kaynaktan fiyat almayı ihmal etmeyin. E-ticaret platformlarında satış yapan şirketlerinin pek çoğu, platform haricinde doğrudan kendilerine ulaşmanız halinde çok daha cazip indirimler ve ödeme imkanları sunabiliyor.
Yakınlarınızda fiziksel adresi olup elinde stok bulunan satıcıları tespit edip, doğrudan alışveriş yapabilirsiniz.
Üniversite için İkinci El Bilgisayar
Bilindiği üzere bu teknoloji ürünleri üreticiden alınırken pahalı. Az süre kullanılmış, garanti kapsamında olan ve güvenilir tüccarlar tarafından satışa sunulan ikinci el ürünler de mevcut.
Kısa bir araştırma ile bu iş üzerine ticaret yapan pek çok işletme bulabilirsiniz. Bunlar hakkında yorumları inceleyip, gerekirse birkaç tanesini yerinde ziyaret edin. 24 ay üretici garantisi yerine, 20 ay garantisi kalmış bir ürünü %25, %30 ve belki %50 gibi indirimli fiyatlardan alabilirsiniz.
Üstelik bu tür işletmeler çoğu zaman eski cihazınızı da rekabetçi bir fiyattan takas olarak kabul etmektedir. İhtiyacınız değiştikçe elinizdeki ürünleri götürüp, ihtiyacınıza cevap verecek bir başka ürünle sadece aradaki farkı ödeyerek değiştirme şansınız olabilir.
Üniversite için bilgisayar seçerken belki de ihtiyacınız olan özelliklerde bir cihaz kullanırken yeni yada sıfır bir cihaz almak zorunda değilsiniz.
Sonuç
Genç ve kendini genç hisseden bir öğrenme, eğitim, bilim sevdalısı olarak bilinçli bir şekilde kararınızı verin ve bundan gurur duyun!
Kimsenin tercihlerinize, seçimlerinize gereksiz yada yersiz müdahalesine izin vermeyin, söylentilere kulak asmayın.
Seçiminiz her ne olursa olsun, güle güle ve güzel günlerde kullanın 😉.