Malumunuz ÖSYM her sene program ve kontenjan kılavuzunu açıklıyor. Bu açıklamaların yanında kolaylık (!) olsun diye paylaştıkları tablolar, “çirkin” Excel tablolarına örnek olacak şekilde.
Sorunun Kaynağı
ÖSYM’nin düştüğü hata önceki yazılarımda da değindiğim, bilgi işlemenin temel algoritmasını Excel hayatlarına dahil etmemelerinden kaynaklanıyor.
Paylaşılan tablo bir rapor (sonuç) tablosu, ancak tercih kılavuzuna ek olarak hesap tablosu (spreadsheet) veya Excel formatında paylaşılmasındaki niyet, karar (işleme) sürecine katkı sağlamak (giriş).
Karar verme amacına en güzel yaracak veri, güzel bir veri tablosu olurdu.
Son gelişmeler ile birlikte “Turing Complete” hale gelen Excel, programlama dilleri sıralamasına girer ise 750 milyon kullanıcı ile açık ara fark ile Dünyanın en yaygın programlama dilli olacaktır.
Power Query
Bunca kullanıcı arasında neyse ki ÖSYM, tek yanlışa düşen taraf değil. Raporları tekrar ham veriye döndürme işlerinizi kolaylaştırmak için geliştirilen Power Query imadada yetişiyor.
Bu örnekte, çok çirkin bir tablo olarak ÖSYM program ve kontenjan kılavuzu eki Tablo-4‘ü daha kullanıcı dostu bir hale getireceğiz.
Yapılan İşlemler
Yapacağımız işlemler:
- Şehir, Devlet/Vakıt üniversitesi ve kurum adlarını ayrı sütunlara yazdıracağız.
- Sütun sıralaması ve etiketlerini düzenleyeceğiz
- Verilerin türlerini düzgün tanımlayacağız (tamsayı, ondalık sayı, metin vs.)
- Veri işlemede hata çıkaracak kayıtlarıı düzenleyeceğiz
- En Küçük Puan sütununda “—–” ile dolmayan kontenjanlar işaretlenmiş – bunun yerine bu hücre boş kalabilir.
- Sürekli bir veri tablolsu elde etmek için boş satırları temizleyeceğiz.
Bu işlemlerin sonunda amacımız filtrelemesi ve işlem yapması kolay bir tablo elde etmek. Bu tablodan türetilecek özet (pivot) tablo ile tercih aşamasındaki gençlere ve velilere kolaylık sunmak.
Bu yaklaşımın avantajları:
- Power Query sorgusu içeren dosyadaki veriler her zaman güncel ve doğru kalacak.
- İleride verilerin güncellenmesi halinde en güncel veriyi çekecek.
- Sorgu sonucu düzgün bir tabloda raporlanmakta ve sonraki analizler için ham veriyi oluşturmakta.
- Sorgu sonucundan bir özet (pivot) tablo oluşturarak istediğiniz şehirlerdeki, devlet üniversitelerinin, istediğiniz bölümlerini kolayca filtreleyebilirsiniz.
Power Query, bu örnekte olduğu gibi pek çok çirkinliği zahmetsizce düzeltebilir, zaman kazandırır, kolaylık sağlar.
Örnek Dosya
Örnek dosyayı buradan indirebilirsiniz: OSYM-PQ İndir
Diğer power query yazılarını da inceleyebilirsiniz.
ÖSYM için öneri
Bu yazıyı okuyan hemen herkesin kullandığı veya kullanacağı bu tablonun artık daha kullanışlı halde yayınlanması şart.
ÖSYM bu yayınlarında, örnek dosyada olduğu gibi filtrelemeye ve diğer analizlere imkan sağlayacak şekilde program ve kontenjan verilerini yayınlayabilir.
Şüphesiz bu veri ellerinde var ve yayınladıkları “çirkin” tablonun altlığını oluşturuyor.